روابط متقابل ایران و کانادا بعد از پایان تحریم ها
خوشبختانه طی هفته های گذشته خبرهای خوشی در مورد از سرگیری روابط ایران و کانادا به گوش می رسد که این نوید را به هموطنان می دهد که بازگشایی سفارت خانه ها نزدیک است این امر از به هدر رفتن زمان و پول متقاضیان ورود به کانادا در مکاتبه، انگشت نگاری، پیکاپ و ویزا می کاهد. روزنامه کانادایی «گلوب اند میل» به عنوان پرتیراژترین روزنامه ملی و دومین روزنامه از نظر تعداد تیراژ روزانه پس از «تورنتو استار» در مطلبی نوشت: صادرکنندگان کانادایی از تصمیم دولت لیبرال این کشور برای لغو شماری از تحریم های ایران استقبال خواهند کرد، اما به نظر می رسد برای عادی سازی روابط با جمهوری اسلامی به زمان بیشتری نیاز باشد،روابط دیپلماتیک ایران و کانادا از سال ۲۰۱۱ و در پی تصمیم یکطرفه دولت استیون هارپر برای بستن سفارت کانادا در تهران، قطع شد. اما چه چیزی باعث این تغییر رویکرد مثبت شده است:
عامل اول به تغییرات قدرت در کانادا بر میگردد. دولت لیبرال جاستینترودو که اخیرا قدرت را به دست گرفته برخلاف دولت قبلی محافظهکاران که دیدگاه تکبعدی به دنیا داشتند و متاثر از محافل محافظهکار آمریکایی بودند و نه تنها روابط با ایران، بلکه فضاهای اقتصادی را که میتوانست به بهبود وضعیت اقتصادی کانادا منجر شود، بسته بودند. با پیروزی لیبرالها تصمیم گرفته شد تا کانادا مجددا مناسبات اقتصادی خود را با دنیا گسترش دهد. در مبارزات انتخاباتی به این موضوع اشاره شده بود. نکته دیگر اینکه حضور چند ایرانی در پارلمان کانادا و بهطور کلی گرایش چند فرهنگی دولت جدید لیبرالها باعث شد تا اتاوا میل به ارتقای روابط با ایران را در دستور کار خود قرار دهد.
عامل دوم که اهمیت بیشتری دارد به تاثیرپذیری کانادا از سیاستهای عمومی آمریکا و بریتانیا در نظام بینالملل برمیگردد. در واقع با توجه به لغو تحریمهای آمریکا و اتحادیه اروپا و عملیاتی شدن برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) در فاز اجرایی از یک طرف و ارتقای روابط ایران با اتحادیه اروپا و سفر وزیر امور خارجه ایران به لندن و سخنرانی در پارلمان انگلیس که به گشایش در بخش کنسولی در هفتههای آینده منجر خواهد شد، میتوان گفت که اتاوا نیز متاثر از چنین فضایی دست به این اقدام برای برقراری تماسها با ایران زده است.
عامل سوم هم به مسائل اقتصادی برمیگردد. در زمان محافظهکارها، کانادا با بیکاری و بحران اقتصادی روبهرو شد که دلیل آن نیز تصمیمات تک بعدی دولت هارپر بود. تصمیم برای عقب نماندن از رقبای بینالمللی در دولت جدید لیبرالها باعث شده تا تقویت اقتصادی در دستور کار دولت قرار بگیرد. بنابراین این سه عامل باعث شده تا دولت کانادا تحریم هایش علیه ایران را لغو کند و زمینه برای ارتقای سطح مناسبات و تبادل سفیر هم فراهم شود.
استفان دیون، وزیر امورخارجه کانادا، پس از اجرایی شدن برجام و لغو تحریمهای هستهای آمریکا و اتحادیه اروپا علیه ایران، روز جمعه خبر لغو تحریمهای کشورش علیه تهران را اعلام کرد. طبق بیانیه دولت کانادا، ممنوعیت خدمات مالی، واردات و صادرات علیه ایران برداشته خواهند شد تا امکان همکاریهای اقتصادی مجدد کنترل شده با این کشور فراهم شود. این خبر خوبی برای شرکتهای کانادایی مانند شرکت هواپیماسازی بمباردیه است که از صادرات هواپیما یا قطعات به ایران سود خواهد برد. به گفته مایرز، بخشهای زیرساخت، نفت، کشاورزی، پزشکی و غذایی هم از برداشته شدن تحریمها نفع خواهند برد. وزیر امورخارجه کانادا هفته گذشته گفته بود اگر ایرباس میتواند به ایران هواپیما بفروشد باید شرکت بمباردیه هم اجازه صادرات به این کشور را داشته باشد. وی عنوان کرده بود: مخالفت محافظهکاران کانادا با برداشته شدن تحریمها به ایرباس کمک کرده است نه به بمباردیه. برخی از فعالان اقتصادی معتقدند بهتر است ایران در زمینه داروسازی با کانادا به تفاهم برسد؛ چراکه این کشور درخصوص داروسازی پیشرفتهای زیادی داشته است. به اعتقاد آنها پس از قطع روابط دو کشور، تجارت ایران با کانادا از سطح یک میلیارد و 500 میلیون دلار ناگهان به 300 میلیون دلار کاهش پیدا کرد. از سوی دیگر، برخی از کارشناسان تجارت میگویند کانادا ماشینآلات صنعتی با تکنولوژی بالا دارد و از مواد اولیه و تکنولوژیهای پیشرفتهای هم برخوردار است. آنچه از شنیدهها بر میآید حاکی از اعزام یک هیات ایرانی به کانادا در اواخر اردیبهشتماه سال 95 همزمان با برگزاری یک نمایشگاه دراین کشور است. در این سفر بازرگانان ایرانی در تلاش هستند تا هیاتی هم از کانادا به ایران دعوت کنند تا از نزدیک مسائل و مشکلات موجود بررسی شود. به گفته بازرگانان ایرانی، مبادلات ایران و کانادا عمدتا مواد اولیه صنعتی و تکنولوژی است. با توجه به اینکه ماشینآلات صنایع ایران نیز فرسوده هستند، میتوان این را فرصتی برای نوسازی ماشینآلات و تجهیزات صنعتی کشور قلمداد کرد. جنرالموتورز یکی از شرکتهایی است که ماشینآلات سنگین صنعتی دارد؛ از اینرو میتوان نیاز به واردات ماشینآلات سنگین با تکنولوژی بالا را از این شرکت تامین کرد.